Investigadoras da UVigo dan visibilidade ao papel das mulleres desde a Prehistoria ata o século IV

Invisibilizadas e estereotipadas son os dous adxectivos que definiron ás mulleres nun relato histórico elaborado e protagonizado por varóns. Mudar esa perspectiva, outorgándolle ás mulleres o protagonismo que lles corresponde foi un traballo emprendido por historiadoras pioneiras que, lembra a catedrática do Departamento de Historia, Arte e Xeografía da UVigo Susana Reboreda Morillo, “foron tachadas de non ser historiadoras” por intentar introducir unha perspectiva de xénero no seu traballo. Aínda que a situación mudou nos últimos anos, a realidade é que a día hoxe aínda son moitos “os contos mal contados” en referencia ao papel das mulleres na historia. 

Contáronme un conto mal contado. Onde estaban as mulleres na historia?, é o título dun libro que recompila os traballos de oito investigadoras relacionadas coa Universidade de Vigo, que pretende contribuír, precisamente, a restaurar o papel das mulleres, “revisitando a historia”,  dixo Susana Reboreda, tamén coordinadora e autora dun dos capítulos do volume, desde a Prehistoria ata o século IV. O volume, froito da colaboración, entre a Universidade de Vigo e a Editorial Galaxia, que o publica ao abeiro da súa colección Feminismos, amosa ao longo de cinco capítulos realidades variadas, que van das cavernas, ata Roma, pasando o Exipto, abordadas desde diferentes perspectivas polas súas autoras.

Colaboración para avanzar na perspectiva de xénero

Na presentación do volume, que tivo lugar este mediodía no edificio Redeiras, a directora da Unidade de Igualdade da UVigo, Yolanda Rodríguez Castro, agradeceu a implicación de Galaxia neste proxecto iniciado no ano 2021 ao abeiro do Plan de Igualdade da Universidade, polo docente e investigador da UVigo Xabier Martínez Cobas, e que se materializou ata o de agora na publicación de catro volumes. Pola súa banda, María Pereira, directora da Merlín Comunicación, destacou a importancia da perspectiva de xénero para rescribir a historia, ao tempo que destacou que no ano no que editorial cumpre 75, “a presenza de mulleres no noso catálogo é cada vez maior”. Mentres, María Quintiana, directora xeral de Promoción da Igualdade da Xunta, agradeceu á UVigo e a Galaxia a súa aposta “fundamental para avanzar na perspectiva de xénero”, ao tempo que puxo en valor o papel da ciencia para cambiar o xeito de mirar e contar a historia, lonxe de roles e estereotipos.

Transferencia histórica que se comprende moi ben

Claudia Alonso Moreno, María José Bravo Bosch, Andrea Mouriño Schick, Beatriz Comendador Rey, María Eugenia Múñoz Fernández, Alba Antía Rodríguez Nóvoa e Patricia Valle Abad e Susana Reboreda, que tamén coordina o volume, son as autoras de Contáronme un conto mal contado. Onde estaban as mulleres na historia?, que arranca cun capítulo dedicado a Prehistoria, Centrifugando a Cavewoman, “moi rompedor e afastado desa idea da muller das cavernas personificado pola actriz Raquel Welch”, explicou Reboreda. O cuestionamento das fontes é un dos trazos do seguinte capítulo dedicado a Exipto, (A muller) É un campo útil para o seu señor, mentres que o terceiro dedicado a Grecia, Os rituais relixiosos como espazo de poder feminino, aborda os rituais femininos, nunha época “na que a relixión impregnaba a vida cotiá e a política e eses rituais eran unha vía de escape para as mulleres”, detallou Reboreda.

O cuestionamento dos tópicos sobre a muller romana define o seguinte capítulo do volume, Era un mundo de homes? Venturas e desventuras, que remata cun traballo, Exeria, unha escritora galega exemplar, dedicado á peregrina da Galaecia, que tamén foi unha pioneira na transferencia de coñecemento sobre as súas viaxes. Precisamente, no valor para transmitir coñecemento que ten este volume incidiu a tamén vicerreitora de Extensión Universitaria da UVigo, que se referiu ao libro como “un volume de transferencia que se comprende moi ben” ao tempo que reivindicou o papel das e dos historiadores para transmitir os coñecementos sobre Historia dun xeito e con “linguaxe clara”.